Pierwsze spotkanie z psychoterapeutą lub kilka spotkań (najczęściej 3- 8 spotkań) pacjenta z psychoterapeutą nazywanych jest konsultacjami.
Na konsultacji, zarówno osoby zgłaszające się jak i terapeuci, dowiadują się czy terapia jest podstawna przy danym problemie. Mówiąc o ofercie mamy tutaj na myśli zarówno propozycję formy psychoterapii, jednakże może być to również informacja lub skierowanie do innego specjalisty w Ośrodku jakim przyjmuje dany terapeuta bądź poza nim. Zdarza się także, że dla osoby zgłaszającej się jedno spotkanie wydaje się być wystarczające, choć nie jest to częste.
Dla osoby zgłaszającej się, pierwsze spotkanie z psychoterapeutą (konsultacja) może spełnić następujące funkcje:
- Jeśli poszukuje psychoterapii, ma okazję dowiedzieć się, czy to właśnie ta forma pomocy jest właściwa oraz jaki typ terapii może pomóc uzyskać oczekiwane cele
- Może dowiedzieć się, która z form psychoterapii (indywidualna – długoterminowa lub krótkoterminowa, rodzinna, par, grupowa, uzależnień) będzie potencjalnie najbardziej korzystna oraz gdzie jej szukać.
- Jeśli nie psychoterapia, to czy i jaka inna forma profesjonalnej pomocy może być potencjalnie korzystna oraz gdzie jej szukać.
- Ma możliwość dowiedzieć się, na czym polega psychoterapia oraz jakie są jej zasady.
- Może dowiedzieć się, na jakie potrzeby psychoterapia nie odpowiada i jakie są jej ograniczenia.
- Może sprawdzić w osobistym kontakcie, czy terapeuta konsultujący jest właściwą osobą dla tej konkretnej, zgłaszającej się osoby. Czy się wstępnie dobrze z nim czuje i czy sądzi, że mógłby właśnie z nim/nią rozmawiać otwarcie o swoich trudnościach.
Warto zapytać o kompetencje i przygotowanie merytoryczne. Pacjent ma prawo pytać o wykształcenie specjalisty (poznaj naszych specjalistów).
Jak długo trwa konsultacja z psychoterapeutą?
Długość trwania konsultacji na ogół nie przekracza, przeważnie ustalanych wcześniej, 50 minut. Wyjątkiem są konsultacje rodzinne, małżeńskie- tu zdarza się, że obejmują nieco dłuższy czas. Zasadą jest, że spotkania nie trwają ani dłużej ani krócej niż przyjęty wcześniej czas. Często jedno pierwsze spotkanie z psychoterapeutą konsultacyjne nie jest wystarczające, np. dla wstępnej diagnozy problemu, dlatego też psychoterapeuta proponuje kolejne spotkanie. Zwykle czas konsultacyjny- diagnostyczny trwa do 8 spotkań.
Jak przebiega konsultacja psychoterapeutyczna?
Konsultacja prowadzona jest w formie rozmowy. Rozmowa przede wszystkim dotyczy spraw, trudności, z którymi zgłosiła się dana osoba. Terapeuta dopytuje o to, co dla niego wydaje się szczególnie istotne, bądź aby doprecyzować usłyszane informacje.
Podczas pierwszych spotkań często też terapeuci proszą o konkretne dane osobowe oraz zbierają wywiad, mający na celu zobrazować funkcjonowanie Pacjenta w ważnych sferach życia. Wszystkie poruszane kwestie są objęte tajemnicą zawodową.
Jeśli terapeuta zbierze już wszystkie potrzebne mu dane (wywiad), przedstawia możliwą ofertę pomocy. Następuje czas omówienia wszelkich wątpliwości i podjęcie decyzji pacjenta o podjęciu lub nie dalszej współpracy. Jeśli zdecyduje się na psychoterapię u konsultującego terapeuty, ustalają tak zwany kontrakt terapeutyczny- wspólne zasady współpracy, dotyczące np. czasu spotkań, częstotliwości, opłat za spotkania.
Na co zwrócić uwagę podczas pierwszej konsultacji terapeutycznej?
Konsultacja psychoterapeutyczna to okazja, by zadać wszystkie nurtujące pytania i upewnić się, czy dany psychoterapeuta jest odpowiedni dla danego pacjenta. Im lepiej pacjent przygotuje się do tego spotkania, tym łatwiej będzie mu podjąć decyzję o rozpoczęciu psychoterapii. Dobrze jest zwrócić uwagę na poniższe aspekty:
- Kwalifikacje i doświadczenie terapeuty – warto upewnić się, że psychoterapeuta posiada odpowiednie wykształcenie, certyfikaty i doświadczenie w pracy z osobami borykającymi się z podobnymi problemami. Można także zapytać o jego specjalizacje i podejście terapeutyczne.
- Relacja i atmosfera – podczas konsultacji warto zwrócić uwagę na poczucie komfortu w obecności terapeuty, czy jest on empatyczny, czy uważnie słucha i, czy wzbudza zaufanie. Dobra relacja terapeutyczna to podstawa skutecznej psychoterapii.
- Organizacja sesji – dobrze wiedzieć, jak często i jak długo będą trwały sesje, jaki będzie ich koszt oraz czy istnieje możliwość kontaktu z terapeutą pomiędzy sesjami w razie potrzeby.
- Subiektywne odczucia – warto zaufać własnej intuicji. Jeśli już po pierwszej konsultacji czuje się zrozumiany, a kontakt z terapeutą wzbudza zaufanie i daje nadzieję na pozytywne zmiany, to dobry znak. Jeśli jednak czuje się niepokój, nie należy się poddawać, lecz szukać dalej.
Jakich pytań psychoterapeuty spodziewać się podczas pierwszych spotkań z psychoterapeutą?
Terapeuta zwykle zadaje pytania, które pozwolą mu jak najlepiej przyjrzeć się i zrozumieć sytuację Pacjenta i powód zgłoszenia, by następnie móc sformułować najlepszą ofertę. Najczęstsze pytania:
– powód zgłoszenia oraz rozumienie go przez zgłaszającego się
– jakie są oczekiwania odnośnie uzyskania optymalnej zmiany
– moment zgłoszenia się na spotkanie, dlaczego akurat teraz
– dotyczące dotychczasowych konsultacji/diagnoz psychologicznych i psychiatrycznych/hospitalizacji
– dotyczące ważnych relacji i doświadczeń życiowych
– przebieg kolejnych etapów rozwoju
O co może zapytać Pacjent?
Pacjent ma prawo w zasadzie pytać o wszystko. Prawdopodobnie psychoterapeuta odpowie na pytania związane z tym, na czym polega psychoterapia, ile może trwać. Zapewne udzieli odpowiedzi na pytania dotyczące jego osoby w kontekście zawodowym, kwalifikacji, jednakże należy wziąć pod uwagę, że odmówi konwersacji na temat jego życia prywatnego, światopoglądu czy też duchowości.
Co może zaproponować psychoterapeuta?
– kolejną konsultację
– psychoterapię u siebie
– konsultacje u innego terapeuty
– konsultacje u psychiatry
– kilka z powyższych
– inną formę pomocy
Psychoterapia – jak wygląda?
Psychoterapia to proces wymagający zaangażowania, odwagi do mierzenia się z trudnymi tematami i gotowości do zmiany. Dzięki terapeutycznej relacji i pracy nad sobą możliwe jest jednak przezwyciężenie kryzysów i poprawa jakości życia.
W zależności od podejścia terapeutycznego stosowane są różne techniki – np. trening umiejętności w terapii behawioralnej, praca z przekonaniami w podejściu poznawczym, analiza relacji z innymi w terapii interpersonalnej.
Ważnym elementem jest praca pomiędzy sesjami – praktykowanie nowych umiejętności, obserwowanie swoich reakcji, wykonywanie ćwiczeń zaleconych przez terapeutę. Terapia kończy się, gdy cele zostaną osiągnięte, a pacjent nabędzie narzędzia do samodzielnego radzenia sobie. Czasem konieczne są spotkania podtrzymujące efekty.
Pamiętajmy, że „Nawet najdalszą podróż zaczyna się od pierwszego kroku „– Lao-tzu
