Wielu z nas wciąż obawia udać się do specjalisty, na terapię czy do lekarza psychiatry z powodu wstydu czy z obawy o reakcję otoczenia, nawet tego najbliższego.
Leczenie związane ze zdrowiem psychicznym wciąż jeszcze przez niektórych uznawane jest za coś wymyślnego. Traktują je jako niepotrzebny luksus, lub przeciwnie, za ostateczny krok w leczeniu. Myślą, że tylko i wyłącznie w obliczu bardzo poważnych stanów chorobowych należy sięgnąć po pomoc.
Komentarze “czy ty zwariowałeś?!”, “chyba jesteś nienormalny”, które mają się nijak do istoty problemu, tym bardziej nie pomagają. Bywa, że większe przyzwolenie dawane jest w przypadku szukania pomocy, kiedy pojawia się ból fizyczny czy niepokój o nieprawidłowe funkcjonowanie organizmu. Jakby tylko to, co widoczne mogło potwierdzić prawo do odczuwania cierpienia i potrzeby skorzystania z pomocy. Bólu psychicznego i cierpienia z nim związanego nie widać w tak oczywisty sposób. Zdarza się, że sami Pacjenci wątpią, czy oby zgłaszane przez nich trudności są wystarczające, by odwiedzić specjalistę. Trochę, jakby musieli umieć udowodnić, że dzieję się z nimi coś niepokojącego. Znacznie łatwiej pokazać złamaną rękę, rany czy siniaki na ciele. Przy objawach somatycznych jest mniejsze prawdopodobieństwo usłyszenia, że “nic takiego się nie dzieje, ogarnij się”. Niestety, ale przy zgłaszanym gorszym samopoczuciu czy braku motywacji jeszcze zdarza się słyszeć, nawet od osób bliskich.
A przecież wizyta u psychiatry czy psychologa to wizyta jak każda inna, gdy odczuwamy dolegliwości. A my sami najlepiej potrafimy stwierdzić, czy odczuwamy niepokój, cierpienie, niezadowolenie z jakiejś sfery życia. Tak samo, jak nie bagatelizujemy uporczywego bólu głowy, zaufajmy sobie również w kwestii samopoczucia.
Kiedy udać się do specjalisty – Psychologa/ Psychoterapeuty ?
Najlepiej od razu, jeśli coś Cię niepokoi czy męczy. Podobnie, jak przy pierwszych niepokojących objawach somatycznych, z którymi zgłaszamy się do internisty, podobnie tutaj. Ważne jest, by wcześnie reagować. Warto zatem pomyśleć o wizycie u psychologa/ psychoterapeuty gdy np.:
– Zauważasz, że od jakiegoś już czasu jesteś nieszczęśliwy(a) w jakimś obszarze życia, doskwiera Ci cierpienie i nie potrafisz sobie sam(a) z nim poradzić
– Jesteś przemęczony(a) i przytłoczony(a) stresem w pracy, trudno jest Ci w relacjach z innymi pracownikami, szefem.
– Zauważasz tendencje do brania na siebie zbyt wielu obowiązków lub przeciwnie, zacząłeś(aś) mieć trudności w koncentracji, czujesz się zrezygnowany(a)
– masz problemy ze snem lub apetytem,
– obserwujesz u siebie przedłużające się okresy smutku, wahania nastroju, napady niepokoju czy lęku, niepokojące reakcje ciała, bóle nie wynikające z żadnych chorób (jeśli np. badania nie wykazały nieprawidłowości w funkcjonowaniu organizmu),
– bywasz drażliwy, masz trudności w kontrolowaniu złości
– trudno Ci porozumieć się w związku, często kłócisz się z partnerem(ką), nie czujesz satysfakcji z bycia razem
– z trudnoscią nawiązujesz głębokie, długotrwałe relacje,
– czujesz się samotny(a), niedoceniany(a), odtrącany(a), jednocześnie boisz się wchodzić w nowe relacje w obawie przed odrzuceniem,
– niepokoi Cię zachowanie bliskiej osoby,
– jest Ci trudno w nowej roli,
– rozstajesz się i nie wiesz jak rozmawiać z dziećmi,
– chcesz zmienić pracę, ale trudno Ci podjąć decyzję.
Może się okazać, że wystarczy kilka konsultacji, które przyniosą potrzebną wiedzę czy wsparcie, ukojenie i spokój. Psycholog/psychoterapeuta po rozeznaniu się z Twoim problemem, może zaproponować dłuższy proces terapeutyczny jako właściwe wsparcie. Jeśli zauważy taką potrzebę, skieruje do innego specjalisty, np. lekarza psychiatry.
Kiedy udać się do specjalisty – Psychiatry?
– kiedy podejrzewasz u siebie depresję lub pojawiają się napady lęku. Oczywiście może być trudno samemu rozeznać takie stany, ale wskazaniem byłoby m.in. odczuwanie od dłuższego czasu gorszego nastroju, smutku, apatii, anhedonii (nieodczuwanie przyjemności), pojawiają się ataki paniki, zaburzenia snu lub apetytu(jesz dużo więcej lub dużo mniej).
– zacząłeś(aś) wycofywać się z kontaktów z innymi,
– rzeczy, które dotąd sprawiały przyjemność nie przynoszą już radości ani satysfakcji
– widzisz, słyszysz lub czujesz coś, czego inni nie dostrzegają i nie rozumieją
– masz myśli rezygnacyjne ( myślisz o tym, że nie chce Ci się żyć, że byłoby lepiej, gdyby Ciebie nie było, chciałbyś zniknąć), lub Masz Myśli Samobójcze (np tworzysz plany jak zakończyć swoje życie)- w tej sytuacji najlepiej od razu zgłosić się do lekarza psychiatry. W sytuacji, kiedy Ty lub Twój bliski mówi o chęci popełnienia samobójstwa/ planuje je zrobić – najlepiej nie czekać na zapisaną wizytę, a od razu zgłosić się na oddział ratunkowy (SOR) lub wezwać karetkę, gdzie konsultacja psychiatry będzie szybsza.
Psychiatra podczas spotkania stawia diagnozę, jeśli widzi taką potrzebę zleca wsparcie farmakologiczne. Może także doradzić psychoterapię (jako dodatkową formę wsparcia farmakologii lub gdy uzna, że nie ma potrzeby wspomagania lekami, ale pomocna będzie psychoterapia).
Warto rozmawiać, jeśli Ty lub ktoś z bliskich zgłasza gorsze samopoczucie, nie bagatelizuj. Zdrowie psychiczne jest bardzo ważne, a zadbanie o nie może znacząco wpływać na jakość i satysfakcję z życia a w wielu przypadkach nawet to życie uratować.
